دانلود پایان نامه طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد پایداری اجتماعی

دانلود پایان نامه طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد پایداری اجتماعی

جهت دانلود روی لینک زیر کلیک کنید

طراحی مجتمع مسکونی با رویکرد پایداری اجتماعی

-7-1. هویت پایدار در معماری
مفهوم «هو» در واژه هویت،«او» است. در فرهنگ دینی،ضمن آنکه از این واژه ذات باری تعالی و وجود خداوند است. ازآن برایتبیینصدق موجودیت پدیده ها اطلاق سود جسته میشود. مرحوم دکتر محمد معین ،هویت را به شناسائی یا تشخیص پدیدههای دارای موجودیت  اطلاقکرده است(زاد رفیعی،1384،ص.11).احساس هویت یا“ این همانی انسان با فضا و محیط خویش یکـی از روش ها و فرآیندهایتاثیر محیط بر انسان است . بگونه ای که انسان هویت خویش را در محیط جستجو می کند. بعبارت دیگر هویت محیط را هویت خویش می پنـدارد(تقی زاده،1387،ص.67). هنگامی‏‎که انسان در فضا و یا محیطیزیست میکند.که هویتی بیگانه و مغثوش دارد.حتی اگر همهچیزش بومی باشد.خود انسان به غیر بومیبودن ماهیت آنمعترف است. به مرور جامعه نیز دچار بیهویتی و بحران هویت می شود. هویت محیط مصنوع و رابطه آن با تفکر و فرهنگ جامعه موضوعی استکه از دیر باز مورد توجه بوده است.هماگونهکه محیط جلوه ای از فرهنگ و ارزش های جامعه می باشد. انسان نیز قسمتی ازهویتخویش را در محیط جستجو کرده و بهآن مباهات می کند. یا از انتساب بهآن گریزان باشد. در واقع محیط بعنوان بخشی ازهویت فرد یا جامعه ایفای نقش نموده و درنتیجه آگاهانه یا ناآگاهانه ارزش های مستتر خویشرا به جامعه القا می نماید (تقی زاده،1381،ص.69).
 هویت در یک نگاه طولی و ریشه دار دارای دو جنبه کالبدی(ظاهری) یا روحی(باطنی) است.این دو جنبه را تنها از نظر ذهنی میتوان از هم جدانمود. هویت در معماری را می توانبرگرفته از محتوا و کالبد و همچون باطن و ظاهر تعریف نمود.هنگامی یکاثرهنری منجمله معماری دارای محتوا و کالبدی هماهنگ باشد. این دو یک هدف واحد را دربرگیرند و منظوری یکسانرا دنبال کنند هدفمندی بدست میآید. پس در واقع تعادل و پایداری درهویت مربوط بهتحقق یـافتن شرایط زیر است.چرا کهدر این شرایط محتواو کالبد با هم رابطهسامانه ایدارند این شرایط شاملموارد زیر است:
•    اندیشه سازمان یافته همگانی (حکمت نظری)
•    کردار سازمان یافته همگانی (حکمت عملی )
•    سازواری و هماهنگشدن میان این دو بخش اندیشه و کردار (نظر و عمل)(نقره کار،1387،ص.7)
-7-2 هویت ناپایدار درمعماری
هویت بحرانی و ناپایدار مربوط به شرایطی استکه هر یکاز شرایط پایداری از بین برود. در ایـن حالت:
•    تعاریفروشن نیستند(فقدانحکمت نظری ).
•     ارزشها گم شده و نامفهوم هستند (فقدان حکمت عملیو همگانی).
•     ارتباط بینتعاریف و ارزش هاوجودندارد.ریشهیـابیو ارزیـابی درآنهادیده نمی شود.
در چنین شرایطی یک آزای بیحد و مرز درهمه عرصه معماری به چشممی آید. مردم در مراجعه به معمار نمی دانندکهچه می خواهند و همین سبب میشودکه نوعی ارزش های زود گذرجای هنجارها و ارزش هایاصیل فرهنگیرا بگیرند. بحران هویتی در معماری می تواند آگاهانه و یا ناآگاهانه مربوط به وضعیتی استکه جامعه ازشرایط ناراضی نیست و گمان می کند این وضعیت طبیعی است. بدترین وضعیت هنگامی است کارشناسان معماری هم ناآگاهانه به این امر دامن بزنند. در این شرایط بهتعداد کارشناسان ،توصیف ها و توصیه های مربوط به معماری و میسر تعالیآنوجوددارد. اینبحرانرا «بحرانمضاعف»نام نهاده اند و راه اصلاحآنبسیاردشوار بنظر می رسد. نقطه مقابل آن بحران آگاهانه مربوط به شرایطی استکه جامعه از وضعیت موجود راضی نیست و در تکاپوی دستیابی به یک مبنای فراگیر و قابل قبول است.(نقره کار،1387،ص.8).
2-8 روانشناسی فضای سبز
توجه بهفضای سبز و مظاهرآن از دیرباز در تمدنهای ایرانی ،ژاپنیوچینیشناختهشده اسـت. آئین های طبیعت مدار ایرانی باغ ایرانی و مذاهبطبیعت گرای چینینماد درخشان آگاهیفرهنگ های شرقی از محیط و منظرمی باشـد. ریشه این گرایشها درایران را باید درآموزه هایدینی جستجو کرد. ازدیدگاه قرانکریم طبیعت بسترلازم برای شکلگیری بعد جسمانیو روحانی و به تعبیری مادر انسان است.( هو انشاکم من الارض)(سوره هود.آیه 43).
 رشد و توسعه روزافزونشهرنشینی با گسترش کالبد شهرها را بهمراه داشته است . توسعه فیزیکـی شهرها دوری ازطبیعتو قطع رابطه انسان با محیط طبیعت راموجب شدهاسـت. فضای سبز بخشی از سیمای مجتمع مسکونی را تشکیل می دهد. به عنوان یکی از پدیدههای واقعی از نخستین مسائلی است که انسان همواره با آندر تماس بوده وخواهد بود. این مقوله دارای ابعاد زیستی محیطی اجتماعی،فرهنگی ،اقتصادی و کالبدی است. (شیبانی ،1376،ص.22).
-15 انتخاب اسامی برای عامل ها
در این مرحله برای هریک از عامل ها مطابق پارامترهای زیر مجموعه خود یک عنوان معماری انتخاب شد
عامل 1:بازی پذیری
عامل2:آسایش
عامل3 :رضایت .
عامل4:نظم اجتماعی
عامل5:هویت
3-16 تحلیل داده های آماری جامعه ساکنان مجتمع ها به تفکیک
در معماری اساسی ترین عامل ““مردم““ می باشد. ازاین رو،معنای هر اثر معماری بدین اصل وابستهاستکهایناثر معماریتاچهاندازهرضایتمردمرا جـلبو آسایش آنانرافراهم می کند براستی ا ثریراکهنتواندازعهدهاین اصلمهمبراپدنمی توان آنرانمونه موفقبهحساب آورد نیازها ،خواست ها ،عادات،اعتقادات،باورها ،شیوه های زندگی مردم در یک کلمه «فرهـنک» ساکنان اهمیت فوقالعادهو حساس داشتهو درطراحی معماری پاسخ مناسب بههمه مواردداده شود. بیشتر سرو صدائیکهدرباره«معماری بدونمعمار »بهراه افتادو علاقه ایکه به معماریبومیو محلی نشان داده می شود از اینجا ناشی می شود. که در حرکت و رشد سریع معماری مـدرن جا و توجه کافی به مردم و فرهنگ آنانداده نشد. در این راستا سعی شده است با نظرسنجی از ساکنان محیط مطلوب در شان

-18 ارائه مدل پایداری اجتماعی

در این بخش عوامل استخراج شده پایداری از دیدگاه جامعه آماری متخصصان در قالب یک مدل علی ارائه می شود عوامل 8گانه استخراج شده پایداری اجتماعی در طراحی مجتمع های مسکونی از دیدگاه صاحبنظران و متخصصان به قرار زیر می باشد . بشرح زیر می باشد

• عامل 1 :سرزندگی و پویایی فضای باز و نیمه باز
• عامل 2:آسایش
• عامل3:مدیریت مبتنی بر تعاملات اجتماعی
• عامل 4:دسترسی به خدمات عمومی
• عامل 5:رعایت حریم سازی فیزیکی و بصری
• عامل 6:تشخص ورودی
• عامل7:بهداشت و آرامش محیط
• عامل 8:عرصه بندی و کیفیت فضائی

3-18-1 انتخاب متغیر ها

 بااستفاده از روش‌ تحلیل‌مسیر و رگرسیون خطی وتعیین ا ثرات‌ مستقیـم‌وغیرمستقیم‌متغیر ها بر پایداری اجـتماعی مجتمع‌مسکونی‌مورد بررسی‌اولیه‌قرار گرفت عامل‌دوم‌(‌ـایش‌)‌به عنوان متغیر وابسته انتخاب‌شد تاثیر سایر عامل‌ها بر روی این عامل موردبررسی قرار گرفت.

 

 3-18-2 مشخص‌نمودن متغیر ها

مطابق جدول Rotated Computer Matrixدر پیوست با توجه به زیر عامل های هر یک عوامل هرعامل با توجه به زیر متغیرهای خود به دو متغیر فرضی کوچکتر مطابق اسامی زیر تقسیم شد اسامی عامل ها به اختصار در مدل سازی بکار رفته به قرار زیر می باشد

ff1: سرزندگی و پویائی فضای باز و نیمه باز

ff2: آسایش

ff3: مدیریت مبتنی بر تعاملات اجتماعی

ff4: دسترسی به خدمات عمومی

 Ff5: رعایت حریم سازی فیزیکی و بصری

Ff6: تشخیص ورودی

Ff7: بهداشت و آرامش محیط

Ff8: عرصه بندی و کیفیت فضائی

ریز عامل ها = ff1

ff1.1= q18+q19+q2

ff1.2=q11+q20+q17

ریز عامل ها=  ff2

F2.1=q9

F2.2=q10+q7

ریزعامل ها =  ff3

F3.1=q23

F3.2=q31+q32

ریزعامل ها=  ff4

F4.1=q30+q37+q35

F4.2=q29+q28

ریزعامل ها = ff5

F5.1=q39+q34

 (معکوس عامل 16)  F5.2=q25-q16 

ریزعامل ها=  ff6

F6.1=q22+q24

F6.2=q21

ریز عامل ها=  ff7

F7.1=q23+q15

F7.2=q13

ریزعامل ها= ff8

F8.1=q5+q12

F8.2=q8

3-18-3 ارائه مدل نظری

مدل نظری با فرض عامل دوم : آسایش به عنوان متغیر وابسته مطابق شکل زیر ترسیم گشت.

 

3-18-4 فرآیند اصلاح‌مدل نظری

 مرحله ‌اول‌: با لینک‌اطلاعات آماری حاصل از تحلیل‌داده ها در SPSS به نرم افزار Amos ،نرم افزار  برقراری ارتباطات زیر را در مدل پیشنهاد نمود.

مرحله دوم‌:‌ هنوزمدل جوابگو نمی باشد. (q<0 ) در این‌مرحله نرم‌افزار برقراری ارتباطات زیر را در مدل‌پـیشنهاد نمود.

 

مرحله سوم‌: هنوزمدل جوابگو نمی باشد. (q<0 ) در این‌مرحله نرم‌افزار برقراری ارتباطات زیر را در مدل‌پـیشنهاد نمود.

مرحله چهارم‌: هنوزمدل جوابگو نمی باشد. (q<0 ) در این‌مرحله نرم‌افزار برقراری ارتباطات زیر را در مدل‌پـیشنهاد نمود.

مرحله پنجم: این مدل اولین مدل پاسخگو می باشد. P=0/109 ولی جواب دهی مدل اندک می باشد. در این مرحله نرم‌افزار برقراری ارتباطات زیر را در مدل‌پـیشنهاد نمود.

مرحله ششم: در این‌مرحله نرم‌افزار برقراری ارتباطات زیر را در مدل‌پـیشنهاد نمود. پاسخدهی مدل به 462/0 افزایش یافت.

 

مرحله هفتم: در این‌مرحله پاسخدهی مدل به p=0/592  افزیش یافت. برقراری ارتباط زیر ‌پـیشنهاد شد.

مرحله هشتم: در این مرحله روابط زیر توسط نرم افزار غیر ضروری تشخیص داده شد و پاسخدهی مدل به p=0/648 افزایش یافت.

 

مرحله نهم‌:‌ دراین‌مرحله‌ مدل‌سازی‌، نرم‌افزارپیشنهاد حذف‌ روابط‌زیر را داد.

چون پاسخدهی مدل کاهش یافت مدل سازی در این مرحله متوقف شد. و مدل مرحله 6 به بعد به عنوان مدل نهائی انتخاب شد. ( روابط بالا نیز از مدل حذف نشدند) مدل نهائی به صورت ساده تر در شکل 3-11 نشان داده شده است.

3-18-5 نوصیف مدل

 با استفاده‌از روش تحلیل ‌مسیر و رگرسیون وتعیین‌اثرات ‌مستقیم‌و غیرمستقیم‌متغیرها بر پایداری اجتماعی مجتمع مسکونی مطابق مدل نهائی (تصویر 3-11)‌مورد بر‌رسی قرار گرفت .نتایج بدست آمده نشان داد که متغیر های مدیریت مبتنی بر‌تعاملات‌ اجتماعی و رعایـت حریم‌سازی فیزیکی و بصری به ‌عنوان متغیرمستقل‌و آسایش‌ به عنوان متغیروابسته‌و سرزندگی‌و پویائی فضای باز و نیمه باز،‌دسترسی‌به خدمات‌عمومی‌، تشخیص‌ورودی‌،  بهداشت وآرامش محیط و عرصه بندی‌و کیفیت فضائی‌بعنوان متغیر تعدیل بر پایداری اجتماعی در طراحی مجتمع مسکونی‌تاثیر دارند.

3-19 نتیجه گیری

مبحثی که امروزه بعنوان معماری پایدار مطرح شده در واقع زیر مجموعه مقوله توسعه پایدار و سنتزی است که در پایان هزاره دوم میلادی مطرح شده است. توسعه ای که سرکشانه و با استفاده از منابع مدرنیته و مدرنیزم به پیش می تاخت. هشدار اصلی را زمانی دریافت کردکه در پی علل آشفتگی آب و هوا ضرر و زیان فاحش ناشی از آن، تداوم زیست در کره خاکی در خطر جدی قرار گرفت. معماری نیز از این مساله تبعیت نمود. واژه «پایدار» امروزه به طور گسترده ای به منظور توصیف جهانی که در آن نظام های انسانی و طبیعی تواما بتوانند تا آینده ای دور حیات دهند، به کار گرفته می شود. پایداری زمینه ساز تحولات و ظهور پارادایم های جدید در عرصه معماری شد. یکی از مهمترین پارادایم ها مفهوم پایداری اجتماعی می باشد. تغییراتی که برای به بارنشستن پایداری اجتماعی در یک مجتمع مسکونی لازم است ، همواره در قید و بند فرهنگ اجتماعی ساکنین می باشد و لازمه آن تغییر و بازبینی الگوها و ارزش های اجتماعی ساکنین و نیز احیاء باورها،سنت ها و الگوهایی است که ریشه در فرهنگ ساکنان مجتمع دارد. پایداری اجتماعی وضعیتی است که ساکنین از زندگی در مجتمع خود رضایت دارند با گذشت زمان تعاملات اجتماعی ساکنان افزایش یافته و به محیط مجتمع حس تعلق و مکان می یابند. از دیدگاه جامعه آماری متخصصان و صاحبنظران 8 عامل زیر بر پایداری اجتماعی در طراحی یک مجتمع زیستی موثر می باشد.

·       عامل‌1: ‌سرززندگی‌و پویائی‌ فضای‌ باز و نیمه‌باز

·       عامل 2: آسایش

·       عامل‌3: مدیریت مبتنی بر تعاملات‌اجتماعی

·       عامل4:  دسترسی به خد‌مات عمومی

·       عامل5:‌ رعایت حریم ‌سازی فیزیکی‌و بصری

·       عامل 6: تشخیص ورودی

·        عامل7‌: ‌بهداشت‌وآرامش محیط

·       عامل8: عرصه بندی‌کیفیت فضایی

در بررسی تطبیقی دیدگاه ساکنان با متخصصان عوامل موثر بر پایداری اجتماعی که در طراحی معماری باید به آنها پاسخ مطلوب داده شود عبارتند از :

·       عامل‌1: آسایش

·       عامل 2: بازی پذیری فضای باز و نیمه باز

·       عامل‌3: هویت اجتماعی

·       عامل4:  نظم اجتماعی

·       عامل5:‌ رضایت

فصل چهارم: استانداردها و ضوابط طراحی مجتمع مسکونی

4-1 مقدمه

در این فصل استانداردها و عوامل موثر بر طراحی مسکن مورد مطالعه قرار گرفت. بخش اول مربوط به عوامل موثر بر طراحی سایت و بخش دوم استانداردهای مربوط به فضاهای داخلی ، تجهیزات و ... می باشد.

4-2 عوامل موثر بر طراحی سایت

هیچ اثر معماری را نباید بدون توجه به محیط پیرامونی طراحی کرده و ساخت؟! زیرا محیط هم بر معماری تاثیر بسیار دارد و هم از آن تاثیر می پذیرد . منظور از محیط، کلیه عوامل طبیعی و یا ساخته و پرداخته انسان است. که اثر معماری در جوار آن قرار می گیرد. (مزینی،1371،ص.13). لازم است سایت هویتی قوی به محدوده طرح داده و نمودی با کیفیت بالا ارائه دهد. طراحی سایت هنری با انعطاف پذیری زیاد است. اگرچه ضوابط منطقه ای و ملی، عوامل فیزیکی و تکنیکی و ... در طراحی سایت تاثیر می گذارند. طراحی سایت، هنر و علم کاربری قسمت های مختلف زمین است طراحان منظر جزئیات این کاربری ها را با انتخاب و تحلیل سایت و شکل دادن به پلان کاربری های زمین و سازماندهی گردش سواره و پیاده ، تاکید بر روی شکل ها و عناصر بصری، تعدیل شکل موجود زمین بوسیله طراحی شیب، و فراهم کردن زه کشی مناسب و ... در نهایت ارائه جزئیات ساختمانی لازم برای طرح انجام می دهند. (کلانتری،1376،ص.19). عوامل گوناگونی در طراحی سایت موثر می باشد.غیر از موضع نگاری می توان از جهت گیری نسبت به آفتاب و دریافت نور مطلوب، جنس خاک، سطح آب های زیر زمینی، منظر ، باد و... را نام برد. طراحی سایت شامل فضاهای تفریحی، خدماتی، ورزشی و پارکینگ رو باز و ... است. که با توجه به تعداد افراد استفاده کننده و تناسب فضای باز و بسته(در نظر گرفتن تراکم) طراحی می گردد. ارتباط سایت با محیط پیرامونی، همجواری،دسترسی ها و پتانسیل های موجود از عوامل موثر در طراحی سایت مطلوب می باشد. از مهمترین عامل در طراحی سایت، جهت مناسب استقرار ساختمان ها می باشد. مواردی که در این امر دخیل می باشند به قرار زیر می باشد.

·       عامل اقلیمی : نظیر تابش آفتاب، وزش باد و ...

·       عامطبیعی: نظیر عوارض موجود در سایت و توپوگرافی

·       باورها و اعتقادهای مذهبی...

انتخاب جهت مناسب استقرار ساختمان ها در سایت، پس از بررسی کلیه عوامل فوق و تاثیر متقابل آنها نسبت به یکدیگر امکان پذیر است.عوامل محیطی واجتماعی بسیار متنوع میباشد. در حالیکه عوامل اقلیمی در طراحی سایت عمومیت و رجحان بیشتری دارد با توجه به بحث معماری پایدار، (معماری سبز و اکولوژیک) رعایت اصول اقلیمی در طرح پروژه ها عمومیت بیشتری یافته است.

4-2-1 تاثیر عوامل اقلیمی در طراحی سایت

طراحی معماری ، حتی الامکان باید همساز با اقلیم باشد. طراحی اقلیمی برای کاهش هزینه انرژی مصرفی ساختمان فوق العاده موثر است. طراحی ساختمان اولین «خط دفاعی» در مقابل عوامل اقلیمی خارج بناست. اجرای تکنیک های طراحی اقلیمی بهترین نوع سرمایه گذاری مالکین ساختمان در جهت کاهش هزینه گرمایش و سرمایش می باشد. خیلی از آنها اصولا هزینه ای ندارند و تنها مستلزم علم و آگاهی راجع به اصول طراحی اقلیمی است. طراحی اقلیمی موجب می گردد که ساختمان دارای شرایط آسایش بهتری باشد. (قبادیان،1385،ص.4) برای حصول به این امر نیاز به بررسی دقیق شرایط اقلیمی منطقه (خرده اقلیم) را منتهی نمی سازد. زیرا که اقلیم دارای مقیاس می باشد. یک طرح هرقدر هم که بزرگ باشد باز در یک خرده اقلیم قرار دارد. لذا در این بخش اول اطلاعات عمومی که در هر اقلیم قابل استفاده است اشاره می شود ولی اطلاعات بخش دوم به خرده اقلیم محدوده طرح در شهر اردبیل می باشد.

4-2-1-1 قرارگیری نسبت به خورشید